“Güven Veren Adalet İçin Etkin Eğitim” anlayışı ile çalışmalarını yürüten Türkiye Adalet Akademisi tarafından 16 Ekim 2020 tarihinde başlatılan “Yargı Kararlarında Gerekçelendirme Çalışması” kapsamında 57 Hukuk Fakültesi dekanının katılımı ile “Yargı Kararlarının Gerekçelendirilmesinde Hukuk Fakültelerinin Rolü” çalıştayı düzenlendi. Çalıştayda Üniversitemizi Hukuk Fakültesi Dekan Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi Yavuz ÖZKAN temsil etti.

Hukuk fakültelerinde lisans ve yüksek lisans düzeyinde verilen eğitimlerde gerekçe ekseninde hukuki argümantasyon ve hukuk metodolojisi derslerinin müfredattaki yeri ve sınav metotları konularında farkındalığın arttırılması ve görüş alışverişinde bulunulmasını amaçlayan çalıştaya hukuk fakülteleri dekanları katıldı.

Yargı Kararlarının Gerekçelendirilmesinde Hukuk Fakültelerinin Rolü Çalıştayı’nda, gerekçeli karar kakkı, muhakeme ve analitilik düşünme yeteneğinin geliştirilmesine dair pedagojik perspektifler, argümantasyon eğitimi, yargı kararlarının gerekçelendirilmesinde hukuk eğitimi konuları yer aldı.

Üç oturum halinde gerçekleştirilen “Yargı Kararlarının Gerekçelendirilmesinde Hukuk Fakültelerinin Rolü Çalıştayı”  aile fotoğrafı çekimi ile sona erdi.

“GEREKÇELİ KARAR” ÇALIŞMASI HUKUK SİSTEMİNE ÖNEMLİ KATKILAR SAĞLAYACAK

Çalıştayın açılış konuşmasını yapan Türkiye Adalet Akademisi Başkanı Muhittin Özdemir, ‘gerekçeli karar yazma’ konusunun Türk Yargısının en önemli konu başlıklarından biri olduğunu vurguladı. Başkan Özdemir; “Gerekçeli karar çalışmamızın Türk hukuk sistemine önemli katkılar sağlayacağına inancım tam. Bugün düzenlediğimiz çalıştayda hukuk fakültelerimizle aramızdaki iş birliğimizi güçlendirerek çalışmamıza büyük katkılar sağlamayı hedefliyoruz. Türkiye Adalet Akademisi; yenilenen ve güçlenen yapısı, “Güven Veren Adalet İçin Etkin Eğitim” anlayışını temel alan vizyonuyla çalışmalarını sürdürmektedir. Akademi;  adayların eğitimi,  hâkim ve Cumhuriyet savcılarının eğitimi, kamu kurumlarına yönelik hukuk ve adalet konularında düzenlenen hizmet içi eğitimler ile yabancı ülke hâkim ve savcılarına yönelik yurt dışı eğitimler olmak üzere dört alanda eğitim faaliyetlerini sürdürmektedir.

Hedefimiz; hukuka ve insan haklarına bağlı, tarafsız, bağımsız, hür vicdanıyla karar veren, meslek etik ilkelerini benimseyen, toplumun adalet ihtiyacına cevap verebilecek nitelikte hâkim ve savcılar yetiştirmektir. Akademinin eğitim faaliyetlerinin temelini, yargıya duyulan güvenin artırılması ve yargısal sorunların çözümüne katkı sunulması oluşturmaktadır.

ÇALIŞMAMIZ 16 EKİM 2020 TARİHİNDE BAŞLADI

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi İhlallerinin Önlenmesine İlişkin Eylem Planı ve Mayıs 2019 tarihli Yargı Reformu Strateji Belgesi kapsamında “gerekçeli karar hakkı” ihlallerinin önüne geçilmesi amacıyla 16 Ekim 2020 tarihinde, Türkiye Adalet Akademisi öncülüğünde “Yargı Kararlarında Gerekçelendirme Çalışması”nı hayata geçirdik. Çalışma; Adalet Bakanlığı, Hâkimler ve Savcılar Kurulu, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Türkiye Barolar Birliği ve üniversitelerimizin hukuk fakülteleri paydaşlığında sürdürülmektedir. Bu çalışmanın genel amacı, Türk yargısında karar yazma tarzının sistematik bir biçimde yeniden oluşturulması ve geliştirilmesidir. Çalışma sonunda Türk yargısı için büyük kazanımlar elde etmeyi amaçlıyoruz.

Çalışma bağlamında ilk olarak verilecek eğitimlerle hâkim ve savcıların gerekçelendirme hususunda bilgilendirilmesi, mesleki becerilerinin geliştirilmesi ve bu kazanımların yargı kararlarına yansıtılmasını hedefliyoruz. Bunun yanında kararların gerekçeli yazılması konusunda standartların belirlenmesi ve bu standartların uygulanmasını temin edecek çalışmaların yapılması da önceliklerimiz arasında yer almaktadır. Bir diğer hedefimiz de, yargı kararlarının gerekçeli, anlaşılabilir ve hukuki bir dille yazılması neticesinde yargıya olan güvenin artırılmasını sağlamaktır. Yine bu çalışma neticesinde yargı kararlarının yazım tarzı ve gerekçelendirilmesi konusunda tüm paydaşlar ve kamuoyu nezdinde bir farkındalık oluşturulmasını arzu ediyoruz.

GEREKÇELENDİRME KAPSAMINDA 12 FARKLI KONUDA FAALİYET GERÇEKLEŞTİRDİK

Çalışma kapsamında bugüne kadar gerçekleştirdiğimiz faaliyetlerimizden kısaca bahsetmek isterim. Öncelikle Türkiye Barolar Birliği temsilcileri ve üniversitelerin çok değerli öğretim üyelerinden müteşekkil 19 kişilik bir bilim kurulu oluşturarak çalışmalara başladık. Türkiye Adalet Akademisi öğretim görevlileri, ilk derece ve yüksek mahkeme hâkimleri, Adalet Bakanlığı ile Hâkimler ve Savcılar Kurulunda görevli hâkimlerden oluşan 23 kişilik bir çalışma grubu oluşturduk. Çalışmada izlenecek yol haritasının belirlenmesi için bilim kurulu ve çalışma grubumuz ile 2020 yılı Ekim ayından itibaren yuvarlak masa toplantıları yapıyoruz.

03 Haziran 2021 tarihinde Sayın Adalet Bakanımızın da iştiraki ile Ankara Sheraton Otel’de Açılış Konferansımızı gerçekleştirdik. Gerekçelendirme bağlamında Anayasa hukuku, idare hukuku, ceza hukuku ve özel hukuk alanında geliştirilmesi gereken alanların tespiti için ihtiyaç analizi çalışmaları yaptık. 5 Kasım 2021’de; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Birleşik Krallık, İtalya, Almanya, İspanya, Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri hâkimleri ve uzmanları, Türk yargı mensupları ve akademisyenlerden oluşan 250 kişinin katılımı ile “Kararların Gerekçelendirilmesine İlişkin Karşılaştırmalı Bakış Açıları” başlıklı bir uluslararası seminer gerçekleştirdik. Anayasa hukuku ve idare hukuku alanlarında yaptığımız ihtiyaç analizi çalışmasına ilişkin “Raporlar ve Tebliğler” adlı bir elektronik kitap yayınladık.

MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMLARI DÜZENLEYECEĞİZ

Bundan sonraki süreçte ise; ilk olarak, 2022 yılı Mart ayı içerisinde bu tarihe kadar elde edilmiş bulguların değerlendirilmesi için bir ulusal çalıştay gerçekleştireceğiz. Ardından Mayıs ayında “Yargı Kararlarının Dili” konusunda 2 gün sürecek bir ulusal sempozyum gerçekleştirmeyi planlıyoruz. Müteakiben gerekçelendirme standartlarının ve eğitim modellerinin belirlenmesi konusunda yuvarlak masa toplantıları düzenleyeceğiz. Temmuz ayı içerisinde gerekçelendirmede uluslararası akademik ve yargısal yaklaşımları konu alan geniş katılımlı bir uluslararası sempozyum gerçekleştireceğiz. Uygulamacıların en üst seviyete eğitilmesi için hazırlanan materyallerden eğitici programlarında, meslek içi eğitim programlarında faydalanacağız. Tüm bu faaliyetlerin ardından 2023 yılı Ekim ayında gerçekleştireceğimiz Kapanış Sempozyumu ile çalışmamızı başarı ile nihayete erdirmeyi amaçlıyoruz.

KIYMETLİ DEKANLARIMIZIN ÖNERİLERİNDEN YARARLANMAK İSTİYORUZ

Yargı kararlarının gerekçelendirilmesinde sadece yargı organlarının değil, hukuk fakültelerindeki eğitimin rolünün de değerlendirilmesi, hukuk fakültelerimizde lisans ve yüksek lisans düzeyinde gerekçe ekseninde verilen derslerin müfredattaki yeri ve sınav metotları hakkında farkındalığın artırılması ve görüş alışverişinde bulunulması büyük önem taşımaktadır. Yargı kararlarının gerekçelendirilmesinin çok yönlü olarak değerlendirilmesi ve hukuki nitelendirmede bilimsel yöntemlerin dikkate alınması için kıymetli hukuk fakültesi dekanlarımızın çözüm önerilerinden yararlanılması en büyük arzumuzdur. Bu amaçla hayata geçirdiğimiz “Yargı Kararlarında Gerekçelendirme Çalışması” kapsamında bugün gerçekleştirmekte olduğumuz çalıştay ile YÖK temsilcileri, ülkemizde faal olan hukuk fakültesi dekanları, bilim kurulu ve çalışma grubunu bir araya getirmiş bulunuyoruz. Türk yargı kararlarının uluslararası mevzuata uygun ve insan haklarını en üst düzeyde gözeten bir seviyeye taşınması bu programın en önemli gayesidir.” ifadelerine yer verdi.