Ayvalık'ın sahip olduğu sivil ve dini mimari kültür varlıkları arkeolojik, sanat tarihi ve mimarlık tarihi açısından önemli örnekler oluşturmaktadır. Öncelikle Ayvalık ve Edremit körfezinin sahip olduğu zengin mirasın korunması, yarınlara aktarılması çağımızın en önemli gerekliliklerindendir. Yöre evlerinin ve dini mimari örneklerin zamanın yıkıcılığına direnememesi, kendine özgü niteliklere sahip olan bu mirasın gelecek kuşaklara aktarılamaması ve turizmin hizmetine sunulamaması ülkemiz için büyük bir kayıptır. Mimarlık ve Şehir Planlama Bölümü öncelikle arkeolojik, sanatsal ve etnografik tüm kültür varlıklarını bilimsel yöntemlerle inceleyip, rölöve, restitüsyon ve restorasyon çalışmasını yapacak, bozulmalarına yol açan nedenleri saptayarak, sorunu tanımlayacak, gerekli koruma ve onarım işlemlerini gerçekleştirecek meslek elemanı yetiştirir. Aynı zamanda her çeşit binanın isteğe ve imkanlara göre plan ve projelerinin hazırlanması ve yapımının denetlenmesi konusunda eğitim ve araştırmalar yapılması bölümümüzün amaçları arasındadır. Bölümümüzde şehirciliğin temel alanında yeterince bilgilendirme, beceri ve yeteneği geliştirme ve yaratıcılıklarını kullanma olanaklarını sağlayacak düşünme yöntem ve yollarına sahip teknik eleman yetiştirir.
Ayvalık'ın bölgeye özgü sarımsak taşından yapılan evlerinin, dini mimari örneklerinin geleceğe taşınması, bu bölümden mezun olacak elemanlarla da sağlanabilecektir. Bölümümüzde kamu ve özel sektörün ihtiyaç duyduğu nitelikli eleman ihtiyacını sağlayacak, tarihsel ve kentsel sit alanlarında aktif restorasyon ve konservasyon çalışmalarını yürütmeye de yardımcı olacak nitelikli elemanlar yetiştirmek amacımızdır. Programdan mezun olan öğrenciler özel mimarlık bürolarında, Vakıflar Genel Müdürlüğüne bağlı ilgili birimlerde, Bayındırlık ve İskan Bakanlığında, Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğüne bağlı Rölöve ve Anıtlar Teknik Müdürlüğünde, arkeolojik kazılarda ve özel restorasyon projelerinde çalışabilmektedirler. Ayrıca iki yıllık ön lisans eğitimini tamamlayan öğrenciler ilgili dört senelik okullara dikey geçiş de yapabilirlerdir.